Co na gorączkę i biegunkę u niemowląt? Jak łagodzić objawy kolki? Czym walczyć z potówkami? Jaki żel na ząbkowanie, a jaki syrop na kaszel u dziecka? Podpowiadają eksperci allecco.pl.
W pierwszych latach życia nie do końca wykształcony układ odpornościowy sprawia, że maluchy często chorują. Rodzice, mając wiedzę na temat najczęstszych dolegliwości niemowląt i kilkuletnich dzieci, mogą szybko i skutecznie łagodzić objawy i przynieść dzieciom ulgę. Dobrze zaopatrzona apteczka małego dziecka jest podstawą skutecznego leczenia.
Kolka u niemowląt
Kolka, gazy, alergie pokarmowe, nietolerancja, problemy z trawieniem, zatwardzenie – to, niestety, dosyć częste dolegliwości u niemowląt. W większości przypadków związane są z niedojrzałością jelit i z zaburzeniem ich motoryki, przyczyną może być także zaburzenie wydzielania hormonów. Część dolegliwości brzuszkowych u niemowląt mija po skończeniu przez malucha 3-4 miesiąca życia.
Kolka to najczęstsza dolegliwość wieku niemowlęcego, objawiająca się podkurczaniem nóżek, napadowym płaczem, prężeniem się, twardym i wzdętym brzuszkiem. Kolka pojawia się zwykle między 4. a 6. tygodniem życia i ustępuje samoistnie po osiągnięciu dojrzałości przez układ pokarmowy, co następuje zwykle po zakończeniu przez niemowlę 3. miesiąca życia.
Jak dotąd specjaliści nie odkryli bezpośredniej przyczyny kolek. Dolegliwości pojawiają się nagle, zwykle popołudniu lub wieczorem (często o tej samej porze). Mogą trwać kilka minut lub nawet kilka godzin. Istnieje szereg sposobów na kolkę i preparatów, które pomagają złagodzić objawy.
Gdy pojawia się atak kolki, rodzice powinni pomóc maluchowi go jak najłagodniej przetrwać. Przytulanie, noszenie i przystawianie do piersi sprawi, że niemowlę się uspokoi. Malucha można masować po brzuszku, kłaść go na brzuszku, stosować ciepłe okłady, robić kąpiele w ciepłej wodzie.
Można też podawać dziecku preparaty na kolkę dostępne w aptece bez recepty. Środki te usuwają gazy z jelit, które nasilają dolegliwości. Można przygotować maleństwu herbatkę z kopru włoskiego (np. herbatka koperkowa fix) lub dać leki na kolki z dimetikonem (np. krople Esputikon). Preparaty te należy podawać dzieciom regularnie, jednak wcześniej warto skonsultować to z lekarzem.
Sprawdź, co na kolkę dla niemowląt>>
Alergie pokarmowe u niemowląt
Alergie na składniki pożywienia mogą pojawić się już w pierwszych tygodniach życia malucha i wynikają z uczulenia na alergeny zawarte w mleku mamy lub w innych pokarmach. Co ciekawe, u niektórych maluchów alergia pokarmowa może ustąpić po skończeniu przez dziecko 3. roku życia. Dziecko może być uczulone na różne składniki pokarmów, najczęściej są to białka zawarte w mleku krowim lub w jajkach, ale uczulać mogą też ryby, soja, gluten lub orzeszki ziemne.
Objawy alergii pokarmowej u niemowląt to dolegliwości ze strony układu pokarmowego (kolka, ulewanie, wymioty, biegunka śluzowa, ból brzuszka, wzdęcia), problemy z układem oddechowym (kaszel, śluzowy katar, zatkany nosek, trudności z oddychaniem) oraz objawy skórne w postaci wysypki w zgięciach łokci, pod kolanami i na twarzy. Skóra staje się szorstka, jest przesuszona i swędząca.
Zapobieganie alergii to przede wszystkim unikanie pokarmów zawierających alergeny, a także stosowanie specjalnych mieszanek mlecznych dla dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym. Mleka dla alergików zawierają zmodyfikowane cząsteczki białek, które nie mają właściwości alergizujących (np. Bebilon Pepti czy Nutramigen LGG dla alergików).
Dowiedz się więcej o leczeniu alergii pokarmowych u niemowląt>>
Nietolerancja pokarmowa u dzieci to nie alergia
Nietolerancja pokarmowa bardzo często mylona jest z alergią. Występuje jednak pomiędzy nimi kilka znaczących różnic. W przypadku nietolerancji w odpowiedź organizmu nie jest zaangażowany układ immunologiczny. Poza tym nietolerowany składnik pożywienia musi zostać spożyty w znacznie większej ilości, a objawy które następują później, są zazwyczaj związane z dysfunkcjami przewodu pokarmowego (biegunka, wzdęcia, bóle brzucha).
Choroba związana jest najczęściej z brakiem któregoś z enzymów trawiennych (np. laktazy trawiącej laktozę z mleka). W leczeniu nietolerancji pokarmowej nie eliminuje się całkowicie składnika wywołującego niepożądane objawy, ale zaleca się jego ograniczenie lub podawanie po odpowiednim przetworzeniu.
Biegunka u dzieci – jak leczyć?
Biegunka nie jest samodzielną chorobą, a jedynie objawem infekcji wirusowej lub bakteryjnej, alergii pokarmowej, ząbkowania lub problemów brzuszkowych wynikających ze stosowania antybiotyków. Niezależnie od przyczyny, nasilona biegunka może być groźna dla zdrowia małego dziecka, szczególnie, gdy pojawia się u niemowląt. Biegunka w krótkim czasie może doprowadzić do odwodnienia i wyczerpania dziecka.
O biegunce mówimy wtedy, kiedy zwiększa się częstotliwość wypróżnień lub stolce są luźne, wodniste, z domieszką śluzu, ropy lub krwi. W zależności od etiologii biegunka może trwać 1-2 dni lub nawet 2 tygodnie. Jeśli przedłuża się i towarzyszą jej inne niepokojące objawy, wówczas konieczna jest konsultacja ze specjalistą.
Jeśli biegunka u niemowlęcia jest słabo nasilona, wówczas można leczyć ją preparatami z apteki dostępnymi bez recepty. Oprócz regularnego nawadniania organizmu i podawania elektrolitów dla dzieci na biegunkę (np. Orsalit nutris w formie proszku do przygotowania napoju) oraz stosowania lekkostrawnej diety, należy stosować probiotyki, które pomogą odbudować naturalną dobroczynną florę jelitową (np. Dicoflor w kroplach – probiotyk dla niemowląt, który można stosować już od pierwszych dni życia).
Dowiedz się więcej, co na biegunkę u dziecka – jak leczyć, co podawać?
Gorączka u dziecka
Gorączka, podobnie jak biegunka, jest objawem choroby toczącej się w organizmie. Gorączka to stan podwyższonej temperatury powyżej poziomu 38⁰C. Występowanie gorączki to sygnał, że organizm walczy z chorobą, dlatego – według zaleceń specjalistów – stanu podgorączkowego nie powinno się zbijać lekami przeciwgorączkowymi.
Postać leku na gorączkę warto dopasować do wieku dziecka. Dla niemowląt najlepsze są czopki (np. Paracetamol w czopkach) i zawiesiny (np. Nurofen forte dla dzieci).
Dowiedz się więcej o gorączce u dziecka:
- kiedy i jakie leki należy stosować
- kiedy niezbędna jest wizyta u lekarza
- jak poprawnie mierzyć gorączkę u dziecka
- jak wybrać termometr dla dziecka
z opracowania: Jak i kiedy leczyć gorączkę u dziecka – najważniejsze pytania i odpowiedzi>>
Kaszel u dziecka
Kaszel jest objawem towarzyszącym prawie każdej infekcji dróg oddechowych, często jednym. Kiedy dziecko zaczyna kasłać, to sygnał, że w organizmie rozwija się choroba i należy je bacznie obserwować. Dziecko może kasłać z tak prozaicznych powodów, jak suche powietrze czy zanieczyszczenie powietrza.
Jednak kaszel może pojawiać się także przy wspomnianych już alergiach pokarmowych, przy ząbkowaniu, przy przeziębieniu, grypie i chorobach układu oddechowego. Kluczem do skutecznego leczenia jest rozpoznanie rodzaju kaszlu – czy to kaszel mokry czy suchy?
Dowiedz się więcej:
- Jak odróżnić kaszel mokry od kaszlu suchego?
- Jak rozpoznać kaszel ostry, a jak przewlekły?
- Jakie są sposoby leczenia kaszlu u dzieci?
- Syrop, aerozol, pastylki do ssania, a może lizaki na kaszel – co wybrać?
z opracowania: Co na kaszel u dziecka – jak wybrać skuteczny lek?>>
Problemy skórne u niemowląt
Problemy ze skórą, szczególnie u tych najmłodszych dzieci, pojawiają się dosyć często. Sucha, szorstka, zaczerwieniona i podrażniona skóra może być reakcją na kosmetyki pielęgnacyjne, środki do prania lub składniki pożywienia. Niektóre zmiany skórne ustępują samoistnie z wiekiem, inne wymagają odpowiedniej pielęgnacji, a jeszcze inne – konsultacji lekarskiej i wdrożenia dedykowanej kuracji. Jakie są najczęstsze choroby skórne u niemowląt?
Odpieluszkowe zapalenie skóry
Zaczyna się od zaczerwienienia w miejscu, gdzie skóra styka się z pieluszką. I warto zadziałać już przy pierwszych objawach, ponieważ nieleczone pieluszkowe zapalenie skóry szybko rozwija się, a zmiany mogą przyjąć postać rumienia, a nawet nadżerek. Dolegliwość ta wynika z kilku czynników: z kontaktu z drażniącym skórę dziecka moczem lub kałem, z małą przepuszczalnością pieluszki dla powietrza, z powstaniem środowiska idealnego do rozwoju drobnoustrojów, z wysokiej wrażliwości skóry i predyspozycji do podrażnień.
Kilka prostych nawyków zabezpiecza przez odparzeniami i rozwojem odpieluszkowego zapalenia skóry. Należy odpowiednio często zmieniać pieluszkę (przynajmniej co kilka godzin), myć często okolicę pieluszkową, wietrzyć pupę podczas przewijania, zakładać przewiewne pieluszki, stosować maści i kremy ochronne.
Sprawdź kremy na odparzenia dla niemowląt >>
Potówki u niemowląt
To dosyć powszechna, ale niegroźna dolegliwość. Potówki pojawiają się na szyjce, plecach, głowie i w pachwinach niemowlaka wskutek przegrzania organizmu. Winą za potówki trzeba obarczyć nadmierne pocenie się i utrudniony przepływ powietrza.
Potówkom łatwo zapobiegać – wystarczy ubierać dziecko adekwatnie do warunków pogodowych, nie przegrzewać, a miejsca podatne na pojawianie się zmian przemywać wodą i wietrzyć. Tak też wygląda ich leczenie. Jeśli natomiast rozwinie się stan zapalny, wówczas należy udać się do lekarza.
Sprawdź kosmetyki do pielęgnacji niemowląt >>
Ciemieniucha (łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt)
Najczęściej pojawia się do 10. tygodnia życia niemowląt, choć może przedłużać się nawet do 1. roku życia. Przyczyną ciemieniuchy jest zaburzenie gospodarki hormonalnej w organizmie noworodka, związane z krążącymi w jego krwi hormonami matki jeszcze po porodzie.
Ciemieniucha objawia się w postaci żółtawych łusek na główce malucha, zwykle w okolicy ciemiączka, choć może także być widoczna na brwiach oraz w okolicy noska. Leczenie ciemieniuchy polega na odpowiedniej pielęgnacji zmian skórnych oraz stosowaniu preparatów złuszczających i ochronnych.
Dowiedz się więcej z opracowania: Ciemieniucha – jak rozpoznać, jak leczyć, jakie preparaty na ciemieniuchę?>>
Zobacz produkty na ciemieniuchę>>
Atopowe zapalenie skóry (AZS) u niemowląt
Skóra atopowa u niemowląt pojawia się zwykle po 3. miesiącu życia, dzięki czemu łatwo odróżnić ją od ciemieniuchy. Faza niemowlęca AZS może trwać nawet do 2. roku życia. To choroba alergiczna skóry o podłożu genetycznym, związana z nieprawidłową budową naskórka i osłabionym funkcjonowaniem układu immunologicznego. Zmiany skórne pojawiają się wskutek kontaktu z alergenem, który może znajdować się np. w pożywieniu (np. białka jaja kurzego, białka mleka krowiego) lub w powietrzu (roztocza kurzu domowego, pyłki roślin).
Objawy AZS u niemowląt to przede wszystkim: sucha i szorstka skóra, grudkowate wypryski, którym może towarzyszyć rumień, suche plamki na skórze, swędzenie, łuszczenie się skóry malucha. Pierwszym objawem jest przesuszona skóra, a następnie na twarzy (policzki, czoło, broda) pojawiają się zaczerwienione swędzące zmiany, które mogą rozprzestrzeniać się na całe ciało. Leczenie AZS u dzieci polega na odpowiedniej pielęgnacji zmienionej chorobowo skóry, unikaniu kontaktu z alergenami oraz – jeśli zmiany się nasilają – stosowaniu maści sterydowych zaleconych przez lekarza. Kluczowe w pielęgnacji atopowej skóry jest stosowanie emolientów dla niemowląt, które nawilżają, natłuszczają i chronią delikatną skórę.
Sprawdź, jakie kosmetyki dla skóry atopowej>>
Pokrzywka u dzieci
Podobnie jak AZS, to reakcja skórna na alergeny pokarmowe, składniki kosmetyków i środków piorących czy leków. Może być także objawem nietolerancji na pokarmy zawierające laktozę. Na skórze maluszka pojawiają się swędzące bąble, dziecko jest drażliwe i płaczliwe.
Zapobieganie pojawieniu się wykwitom pokrzywkowym polega na unikaniu substancji uczulających, a jeśli pojawia się zmiany skórne, można stosować preparaty przeciwświądowe i łagodzące (np. Bepanthen Sensiderm krem).
Ząbkowanie u niemowląt
Ząbkowanie u niektórych maluchów może wywoływać drażliwość, płaczliwość, bolesność i skłonność do brania wszystkiego do buzi jeszcze zanim pojawią się pierwsze ząbki. Wyżynanie się pierwszych zębów niektóre niemowlęta przechodzą niemal niezauważalnie, podczas gdy inne maluchy dostają wysokiej gorączki i biegunki. Już kilkutygodniowe niemowlęta mogą zacząć się intensywnie ślinić, a ich dziąsełka stają się zaczerwienione i spuchnięte. Pierwsze zęby u niemowlaka pojawiają się najczęściej około 4-5 miesiąca życia, choć czasami wyżynają się dopiero około 1. roku życia. Komplet 20 zębów mlecznych powinien się pojawić około 3 roku życia.
W przypadku pojawienia się gorączki lub biegunki u niemowlęcia, warto skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć przyczyny inne niż ząbkowanie. Maluchom można podawać doraźne leki i preparaty łagodzące wysoką temperaturę i zmniejszające bolesność (np. Nurofen Forte lub Paracetamol dla dzieci) oraz leki stopujące biegunkę (sprawdź tutaj>>).
Gdy maluch kiepsko znosi wyżynanie się ząbków, warto podawać nie tylko leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, ale także żele na ząbkowanie. Apteka oferuje tu dwa rodzaje produktów. Pierwsze to żele na ząbkowanie z lidokainą, która miejscowo znieczula (np. Dentinox N). Drugą opcją są żele na ząbkowanie bez lidokainy oparte na wyciągach ziołowych i substancjach powlekających tworzących np. lepki żel (np. Anaftin Baby).
Dowiedz się więcej, jak wybrać żel na ząbkowanie>>
Opracowanie zbiorcze ekspertów allecco.pl
Masz pytanie? Napisz do naszych ekspertów: farmaceuta@allecco.pl
