Nieregularne miesiączki zdarzają się wielu kobietom na różnych etapach życia. Czasami są normalnym zjawiskiem, innym razem mają poważniejsze przyczyny. Kiedy zaburzenia miesiączkowania mogą budzić niepokój? Ekspert allecco.pl podpowiada, jakie preparaty regulujące cykl menstruacyjny można znaleźć w aptece bez recepty.
Nieregularny okres jest czymś normalnym zarówno u dziewcząt w okresie pokwitania, jak i u kobiet wchodzących w menopauzę. W pozostałych przypadkach może świadczyć o zaburzeniach hormonalnych, problemach z tarczycą, zespole policystycznych jajników lub innych problemach zdrowotnych.
Kiedy miesiączkowanie jest prawidłowe?
Miesiączka to regularne, cykliczne krwawienie z dróg rodnych kobiety, do którego dochodzi pod wpływem hormonów. Występuje ona u każdej zdrowej, dojrzałej płciowo kobiety. Odstęp między kolejnymi miesiączkami wynosi 27-38 dni, a samo krwawienie może trwać od 3 do 7 dni.
Kolejnym wyznacznikiem prawidłowego miesiączkowania jest ilość traconej krwi, którą jednak trudno dokładnie określić. Przyjmuje się, że wykorzystanie w ciągu doby od 3 do 6 tamponów lub podpasek higienicznych jest normą.
Zaburzenia miesiączkowania – odstępstwa od normy
Wszelkie odstępstwa od prawidłowo wyglądającego miesiączkowania, określane są jako zaburzenia cyklu i mogą mieć one następujące postaci:
- krwawienie częstsze niż co 27 dni lub rzadsze niż co 38 dni,
- krwawienie trwające krócej niż 3 dni lub dłużej niż 7 dni,
- bardzo skąpy lub obfity okres,
- bardzo bolesne miesiączkowanie,
- plamienia między miesiączkami,
- widoczne skrzepy krwi podczas okresu.
Ponadto 10 – 30 proc. miesiączkujących kobiet cierpi na zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Zwiększona drażliwość, wahania nastroju, nerwowość, zaburzenia snu czy bóle głowy pojawiają się już kilka dni przed samym krwawieniem. Jeśli dolegliwości są bardzo uciążliwe dla pacjentek, lekarz może zalecić odpowiednie leki, które je załagodzą.
Więcej na temat PMS pisaliśmy w artykule: PMS – jak sobie z nim radzić.
Zaburzenia miesiączkowania – przyczyny
Zaburzenia cyklu menstruacyjnego mogą mieć różne przyczyny. Nie wszystkie są jednakowo poważne i nie wszystkie wymagają natychmiastowej wizyty u lekarza. Kilkudniowe różnice między kolejnymi krwawieniami u kobiety, która zazwyczaj miesiączkuje regularnie, mogą być spowodowane niedawno przebytą infekcją, nadmiarem stresu czy chociażby dietą odchudzającą. Przeprowadzka, zmiana klimatu oraz wyjazd również mogą stanowić przyczynę kilkudniowego opóźniania się krwawienia. W takich wypadkach, jeśli dodatkowo nie pojawiają się inne objawy, a sama kobieta nie podejrzewa poważniejszego powodu takiego odstępstwa od normy, można spokojnie poczekać z wizytą u lekarza. Spóźniający się okres może również świadczyć o ciąży. Dlatego, jeśli kobieta jest aktywna seksualnie, powinna zawsze wykonać test ciążowy.
Nieregularne miesiączki i inne zaburzenia cyklu mogą mieć jednak znacznie poważniejsze przyczyny, do których należą:
- zaburzenia hormonalne – najczęstsza przyczyna nieregularnego okresu;
- choroby tarczycy – zarówno niedoczynność jak i nadczynność;
- zespół policystycznych jajników – częste schorzenie w dzisiejszych czasach, które może dotyczyć nawet 5 – 10 proc. kobiet w wieku rozrodczym;
- cukrzyca;
- nieprawidłowa budowa lub zaburzenia funkcjonowania pochwy, macicy lub jajników;
- infekcje narządów płciowych;
- poważne zaburzenia odżywiania - anoreksja lub bulimia, które najczęściej wydłużają okres miedzy krwawieniami, a w cięższych przypadkach mogą prowadzić nawet do zaniku miesiączki.
Jak widać, przyczyny nieregularnych miesiączek mogą być mniej lub bardziej poważne. Poza nielicznymi wyjątkami zwykle wymagają konsultacji z ginekologiem i przeprowadzenia badań, które pomogą znaleźć źródło tych zaburzeń. Zwlekanie z wizytą u lekarza i brak odpowiedniej terapii może mieć, niestety, przykre konsekwencje, takie jak problemy z zajściem w ciążę, utrzymaniem jej, a także prowadzić do różnych komplikacji w tym okresie.
Cykl menstruacyjny – jak regulować?
Środki regulujące cykl miesiączkowy są dobierane w zależności od przyczyny problemu. Jeśli źródłem zaburzeń jest niedobór hormonów płciowych, lekarz może zlecić ich uzupełnianie. Natomiast w przypadku, gdy mamy do czynienia z cukrzycą lub chorobami tarczycy, w pierwszej kolejności należy skupić się na leczeniu tych schorzeń. Kiedy będą one pod kontrolą, miesiączka prawdopodobnie również się ureguluje.
W przypadku zespołu policystycznych jajników leki również dobierane są indywidualnie, w zależności od objawów. Bardzo ważna jest jednak w tym wypadku regularna aktywność fizyczna i zdrowa, zbilansowana dieta. Pomogą one kontrolować chorobę i złagodzą odczuwane dolegliwości.
Pamiętajmy, aby nigdy nie ignorować żadnych zaburzeń miesiączkowania. Każda kobieta sama najlepiej zna swój organizm i widzi, kiedy pojawiają się odstępstwa od regularnych krwawień. Wizyta u ginekologa to pierwszy krok do postawienia diagnozy i w razie konieczności podjęcia odpowiedniego leczenia.
Zaburzenia miesiączkowania – preparaty dostępne bez recepty
Jedną z roślin, która została najlepiej przebadana pod kątem wpływu na cykl menstruacyjny jest niepokalanek mnisi – Vitex Agnus Castus. Reguluje on poziom hormonów oraz zmniejsza wydzielanie prolaktyny, która w dużej mierze jest odpowiedzialna za objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Łagodzi rozdrażnienie, nerwowość, a także bolesność piersi. Niepokalanek wpływa również na poziom innych hormonów, w tym estrogenu i progesteronu.
Środki regulujące cykl miesiączkowy, zawierające wyciąg z owoców niepokalanka, powinny być przyjmowane przez dłuższy okres czasu. Aby efekt działania był jak najlepszy, zaleca się ich regularne stosowanie przynajmniej przez trzy miesiące. Jeśli po takim czasie nie zauważymy różnicy, warto skontaktować się z lekarzem. Być może przyczyna problemów leży gdzieś indziej, a w związku z tym niezbędna okaże się dokładniejsza diagnostyka.
Przykładowe leki z ekstraktem z niepokalanka to Cyclodynon i Castagnus. Tego typu tabletki stosuje się raz na dobę, najlepiej o stałej porze dnia. Leki te mogą być wykorzystywane także jako środki łagodzące objawy PMS. W tym przypadku również należy je stosować co najmniej przez okres trzech miesięcy, dla uzyskania widocznego efektu.
Drugą substancją, pomocną dla kobiet z zaburzeniami miesiączkowania, jest myo-inozytol. Staje się on coraz bardziej popularny, chociażby dzięki korzyściom jakie przynosi podczas stosowania w schorzeniu zwanym zespołem policystycznych jajników. Zwiększa wrażliwość tkanek na działanie insuliny, dlatego jest polecany również osobom zmagającym się z insulinoopornością. Poza tym przywraca prawidłowy poziom hormonów i reguluje miesiączki.
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca stosowanie inozytolu chorym na zespół policystycznych jajników w dawce 4 g dziennie. Ponadto ze względu na to, że wpływa korzystnie na hormony płciowe, może być też podawany kobietom z zaburzeniami owulacji i rzadkimi miesiączkami oraz starającym się zajść w ciążę.
Środki regulujące cykl miesiączkowy z myo-inozytolem to Inofolic, Symfolic lub Inofem. Mają one postać proszku, który należy rozpuścić w wodzie, a dodatkowo zawierają kwas foliowy, który powinien być przyjmowany przez kobiety starające się o dziecko. Dłuższe stosowanie tych preparatów powinno być jednak konsultowane z lekarzem, ponieważ zaburzenia cyklu menstruacyjnego oraz problemy z zajściem w ciążę to kwestie, które zawsze powinny być kontrolowane przez specjalistę.
Zaburzenia miesiączkowania to problem znany wielu kobietom i o ile czasem ma on błahe przyczyny, o tyle w większości przypadków jest poważniejszy i wymaga konsultacji lekarskiej. Szczególnie w przypadku kilkumiesięcznych przerw między kolejnymi miesiączkami, ich całkowitego zaniku lub bardzo silnego bólu odczuwanego przed lub w trakcie krwawienia. Nie wolno bagatelizować takich objawów, ponieważ konsekwencje nieleczonych zaburzeń miesiączkowania mogą okazać się poważne.
mgr farm. Dominika Pagacz-Tokarek, ekspert allecco.pl
