Wygłodzone kleszcze wyruszyły na łowy. Wraz ze wzrostem temperatury na dworze uaktywniły się i polują na żywicieli. Jak się przed nimi chronić? Czy wszystkie kleszcze są niebezpieczne? Jak usunąć kleszcza? Na te i inne pytania, odpowiedź znajdziecie w poniższym artykule.
Kleszcze to pajęczaki mające cztery pary odnóży. Zwykle osiągają długość ok. 1-1,5 cm. Opite krwią mogą powiększyć swoje rozmiary nawet o 200 razy. Dzięki swoim aparatom gębowym, mocno wbijają się w skórę i wypuszczają substancje znieczulające, przez co nie czujemy ugryzienia. Wczepione w nasze ciało widoczne są jako ciemna, lekko odstająca kropka z zaczerwienieniem wokół.
Gdzie możemy spotkać kleszcze?
Najczęściej kleszcze można spotkać w lesie, w parku, ale ostatnio coraz częściej zamieszkują również miasta. Sezon na te pasożyty zaczyna się na przełomie marca i kwietnia, ze szczytem w okolicy czerwca i września. Trwa aż do listopada, co prawdopodobnie związane jest z ocieplaniem się klimatu.
Kleszcze najlepiej czują się w ciepłym i wilgotnym środowisku. Najbardziej aktywne są więc z samego rana, a także późnym popołudniem. Na naszym ciele wybierają również takie miejsca, w których skóra jest delikatniejsza. Dlatego też zwykle obserwujemy je w pachwinach, pod pachami, kolanami i pod biustem. Kleszcze u dzieci często wgryzają się w skórę na głowie.
Ugryzienie kleszcza – jak się przed nim chronić?
Pamiętając o kilku podstawowych kwestiach, możemy zmniejszyć ryzyko ugryzienia nas przez kleszcze. Przede wszystkim, wybierając się na zalesione tereny warto założyć długie spodnie i zakryte buty. Kleszcze nie spadają na nas z drzew, wbrew powszechnej opinii. Bytują zwykle w trawach i z dużą łatwością przyczepiają się do skóry lub ubrania. Następnie wędrują po naszym ciele, aż znajdą odpowiadające im miejsce. Po każdej takiej wyprawie dobrze jest dokładnie obejrzeć skórę na wypadek ugryzienia przez kleszcza. Dotyczy to także zwierząt – do ich sierści również bez problemu przyczepiają się te pasożyty.
Warto również przed wyjściem z domu spryskać swoje ubrania i odsłonięte części ciała preparatem odstraszającym owady, w tym również kleszcze. Ugryzienie kleszcza będzie znacznie mniej prawdopodobne po użyciu spray’u Ultrathon. Zawiera on wysokie stężenie substancji znanej jako DEET. Jest to skuteczny preparat odstraszający insekty, jednak coraz częściej mówi się o szkodliwym wpływie te substancji na nasze zdrowie. Najlepiej więc stosować go w sytuacjach, kiedy faktycznie jesteśmy bardzo narażeni na ukąszenie kleszcza, np. gdy wybieramy się w miejsca, w których te pasożyty licznie przebywają.
Bezpieczniejsze są preparaty, których skład opiera się na naturalnych olejkach eterycznych. Ich zapach działa odstraszająco na owady. Przykłady takich preparatów, które można nabyć w aptece, to m.in. Sio Natural i spray HIT. Oba mogą być stosowane już od 1. roku życia.
Ugryzienie kleszcza – jakie niesie zagrożenia?
Samo ukąszenie kleszcza nie jest dla nas groźne. Niebezpieczeństwo stanowią jednak choroby, które kleszcze mogą przenosić. W naszym kraju najczęstsze choroby wywoływane przez te pasożyty to borelioza i rzadziej odkleszczowe zapalenie mózgu. Odsetek zarażonych kleszczy wynosi kilka do kilkunastu procent. Poza tym, usuwanie kleszcza w pierwszej dobie po ugryzieniu zmniejsza ryzyko przeniesienia choroby.
Borelioza jest, niestety, dość podstępną chorobą, ponieważ początkowo przebiega bezobjawowo. Pierwsze objawy mogą dać o sobie znać nawet kilka tygodni od ugryzienia. Mniej więcej u połowy zarażonych osób widoczny jest rumień po kleszczu. Wygląda on jak czerwonawy pierścień, rozchodzący się od miejsca ukąszenia, tzw. rumień wędrujący. Poza tym, mogą pojawić się m.in. objawy grypopodobne, zaburzenia pracy serca i zapalenie stawów.
Jak wyciągnąć kleszcza?
Wskazane jest jak najszybsze usunięcie kleszcza, aby zmniejszyć ryzyko zarażenia się chorobą, którą ten pasożyt może przenosić. Jak wyjąć kleszcza? Najlepiej za pomocą specjalnej pęsety lub haczyka. W aptece dostępny jest np. Kick The Tick i Mustico Tick-off.
Pęsetą należy chwycić kleszcza tuż przy skórze i delikatnie, miarowym ruchem wyjąć go, pociągając pęsetę prostopadle do skóry. Usuwanie kleszcza za pomocą haczyka przebiega podobnie – trzeba również umieścić go jak najbliżej skóry, aby kleszcz się w nim zaklinował. Następnie lekko podważyć i wykręcając haczyk wyjąć kleszcza.
Wymienione preparaty mają dołączony do zestawu spray zamrażający owada. Z jednej strony zamrożenie chroni nas przed wyrzuceniem toksyn z aparatu gębowego kleszcza, z drugiej tworzy na powierzchni owada powłokę, dzięki której łatwiej jest go nam wyciągnąć. Usuwanie kleszcza dobrze jest zakończyć przemywając miejsce po ugryzieniu preparatem odkażającym, np. Octeniseptem.
Jeśli w skórze zostaną nam niewielkie fragmenty kleszcza – jego odnóży lub główki, nie ma potrzeby ich wyjmować. Osoby, które boją się same wyciągnąć kleszcza lub uważają, że nie zrobią tego właściwie, mogą zgłosić się do lekarza, aby on go usunął. Również jeśli źle wykonamy taki zabieg i w skórze zostanie nam odwłok pasożyta, lepiej udać się do lekarza.
Wiedząc już jak wyciągnąć kleszcza, dobrze jest jeszcze pamiętać, aby obserwować miejsce po ukąszeniu przez ok. 30 dni, na wypadek gdyby pojawił się rumień po kleszczu.
Usuwanie kleszcza – czego nie należy robić?
Nie smarujemy kleszcza masłem ani innymi tłuszczami. Nie wyciskamy, nie przypalamy, ani nie zdrapujemy kleszcza. Może to zwiększyć ilość śliny i wymiotów do naszej krwi, a przez to zwiększyć ryzyko zakażenia. Nie odkażamy również skóry przed usunięciem owada, tylko zaraz po jego wyciągnięciu.
Szczepionka na kleszcze nie istnieje. Podobnie na boreliozę. Dostępna jest jednak szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu. Kleszcz u dziecka i możliwe następstwa budzą wśród rodziców spory niepokój. Szczepionka ta jest zalecana już powyżej 1. roku życia.
Ugryzienie kleszcza może być dla nas niebezpieczne. Musimy więc starać się unikać tych owadów przez odpowiedni ubiór i stosowanie preparatów odstraszających kleszcze. Po wizycie w lesie lub pobycie w miejscu, gdzie jesteśmy bardziej narażeni na te pasożyty, należy dokładnie obejrzeć swoje ciało. Jeśli kleszcz u dziecka lub dorosłego już wgryzł się w skórę, możemy bezpiecznie usunąć go przyrządami dostępnymi w aptece.
