Rak trzustki to jeden z najgroźniejszych nowotworów - dotychczas medycyna nie znalazła sposobu na wyleczenie tego rodzaju raka. Można jednak zmniejszyć ryzyko jego występowania poprzez dostarczenie organizmowi odpowiedniej dziennej dawki selenu, witamin C i E. Jak selen wpływa na komórki i cały organizm? Jak wykorzystać selen, by obniżyć ryzyko rozwoju raka trzustki?
Zbawienny wpływ selenu na komórki
Selen to pierwiastek śladowy, co oznacza, że organizm potrzebuje zaledwie jego niewielkiej ilości. Dzienne dawka selenu u dorosłego człowieka staje się toksyczna powyżej 1000 mikrogramów. Oznacza to, że objawy zatrucia nie wystąpią, jeśli będzie się przyjmować mniej niż 1000 mikrogramów selenu. W ramach ostrożności zalecana dzienna dawka selenu wynosi 60 mikrogramów, czyli znaczniej mniej niż górna dopuszczalna granica. Poziom selenu mierzy się, przeprowadzając przede wszystkim analizę paznokci, a czasami również włosów i krwi.
Selen pozwala na wytwarzanie peroksydazy glutationowej – przeciwutleniacza mającego kluczowe znaczenie dla komórek. Stanowi ona enzym współpracujący z witaminą E przy ochronie błon komórkowych przed utlenianiem powodowanym przez wolne rodniki. Jak wiadomo, występujące w dużych ilościach wolne rodniki powodują przedwczesne starzenie i przyczyniają się do występowania chorób układu krążenia, zaćmy i niektórych rodzajów raka. Niedobór selenu może prowadzić przede wszystkim do raka jelita grubego, trzustki, prostaty, płuc i pęcherza.
Ludzki organizm nie ma zdolności do wytwarzania tego pierwiastka śladowego i dlatego należy dostarczać go z pokarmem.
Czy mieszkasz w regionie bogatym w selen?
Selen można znaleźć w glebie i stąd też zawartość tego pierwiastka w warzywach i zbożach zależy bezpośrednio od gleby, z której wyrosły.
Europa i Azja są ubogie w selen w porównaniu z resztą świata, a zatem niedobory występują głównie u osób mieszkających na tych dwóch kontynentach.
W Europie dzienne porcje spożywanego selenu maleją w zastraszającym tempie. Na przykład w Wielkiej Brytanii zmalały one o 45% pomiędzy 1975 i 1994 rokiem, osiągając 34 mikrogramy, a więc szanse na to, że cierpisz na niedobór selenu, nie są małe.
Ryzyko związane z niedoborem selenu
Nie jesteśmy w stanie określić, czy wzbogacenie wszystkich gleb w Europie i Azji selenem byłoby właściwym rozwiązaniem. W 1984 w Finlandii wprowadzono program wzbogacania gleb selenianem sodu – pochodną selenu wykorzystywaną w nawozach. Rezultaty były zaskakujące – ilość selenu dostarczanego wraz z pokarmem wzrosła trzykrotnie w całej populacji, a ilość przypadków raka i chorób serca spadła. Jednak poza Finlandią rządy niewielu krajów zajmują się kwestią selenu. Mimo tego zagrożenia dla zdrowia wynikające z niedoboru selenu są konkretne i realne. Wspomnieliśmy już o nowotworach i chorobach serca. Jednak to nie wszystko.
Chiny należą do regionu ubogiego w selen, co sprawia, że niedobór selenu powszechnie występuje w całej populacji. Po wybuchu epidemii SARS (z ang. severe acute respiratory syndrome) w Chinach naukowcy odkryli, że niedobór selenu powoduje zaburzenia odporności. To dlatego zaleca się selen łącznie z witaminą A wszystkim, którzy potrzebują wzmocnić swój układ odpornościowy.
Z drugiej strony inne badania wykazały, że selen może wywoływać mutację pewnego wirusa w jego nową, potencjalnie bardziej niebezpieczną formę. Dlatego najlepiej jest nie przyjmować więcej niż 400 mikrogramów pierwiastka na dzień. Jednak w przypadku większości osób spotykamy się z niedoborem selenu, a nie z jego nadmiarem.
5 potwierdzonych działań leczniczych selenu
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności, znany ze swojej surowości, zatwierdził 5 oświadczeń zdrowotnych suplementów diety, w których zawartość selenu przekracza 8,25 mikrogramów na 100 gram:
1. Selen przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego.
2. Selen pomaga chronić komórki przed wolnymi rodnikami (działanie przeciwutleniające).
3. Selen utrzymuje włosy i paznokcie w optymalnej formie.
4. Selen pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu tarczycy.
5. Selen pozwala na prawidłowe wytwarzanie plemników (wzrostu testosteronu).
Ten pierwiastek śladowy jest nieustannie przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Źródła selenu
Pokarmem najbogatszym w selen są orzechy brazylijskie (95 mikrogramów w jednym orzechu). Jednak należy uważać, jakie orzechy się wybiera. W miarę możliwości, kupuj małe ilości w sklepach, w których towary sprzedają się szybko tak, żeby mieć pewność, że orzechy są bardzo świeże.
Wśród innych pokarmów bogatych w selen można wymieć tuńczyka, podroby, marynowane śledzie, kotlety wieprzowe i dorsza. Dostarczają one średnio 50 mikrogramów selenu na każde 100 g produktu, zwłaszcza jeśli pochodzą z Ameryki, szczycącej się glebą bogatą w selen.
Jeśli mieszkasz w Europie, istnieje prawdopodobieństwo, że cierpisz na niedobór selenu ze względu na ubogość gleb. Aby skutecznie zwiększyć ilość selenu dostarczanego organizmowi, sięgnij po suplementy diety zawierające selen.
Selen nieorganiczny vs selen organiczny
Selen jest z definicji pierwiastkiem nieorganicznym. W naturze występuje zazwyczaj pod postacią selenitu lub siarczku selenu. Problem polega na tym, że te nieorganiczne postaci selenu nie są łatwo przyswajalne przez ludzkie ciało. Właśnie z tego powodu naukowcy zaczęli interesować się formami organicznymi, takimi jak selenometionina i selenocysteina, które organizm przyswaja z łatwością. Organiczny selen otrzymuje się, odżywiając drożdże selenem. Ogół badań z roku 2004 opartych na 12 próbach klinicznych pozwolił potwierdzić, że selen w formie organicznej jest skuteczny i nie pociąga za sobą żadnych zagrożeń.
Obecnie suplementy o działaniu leczniczym wykorzystują drożdże odżywiane selenem. Wybierając selen pochodzący z drożdży, masz pewność, że przyjmujesz selen pod najlepszą możliwą postacią.
Jak zwiększyć skuteczność działania selenu?
Selen nie jest jedynym przeciwutleniaczem. Witaminy C i E są również znane z ich przeciwutleniającego działania. Należy zwrócić uwagę, aby wybierać witaminę E w naturalnej, a nie syntetycznej postaci, ponieważ ta pierwsza jest lepiej przyswajana przez organizm. Co więcej naukowcy twierdzą, że tylko naturalna witamina E, będąca mieszanką ośmiu związków chemicznych (dla chemików: czterech tokoferoli i czterech tokotrienoli), ma działanie zapobiegawcze. Olej z kiełków pszenicy jest bogaty w naturalną witaminę E, ale ciężko go znaleźć na sklepowych półkach.
Łącząc selen oraz witaminy E i C, korzystasz z synergii pomiędzy tymi przeciwutleniającymi substancjami, co sprawia, że kompleks ma maksymalną skuteczność.
W lipcu 2012 roku naukowcy, którzy zrekrutowali 23,5 tys. osób do Europejskiego Badania Prospektywnego w zakresie Raka (EPIC), ustalili związek pomiędzy selenem, witaminą E i witaminą C (trzema głównymi przeciwutleniaczami) a profilaktyką raka. W czasie tych czteroletnich badań u 49 uczestników rozwinął się rak trzustki. Liczba ta wzrosła do 86 w roku 2010.
Osoby będące częścią grupy przyjmującej najwięcej selenu wraz z pokarmem, miały obniżone ryzyko zachorowania na raka trzustki o połowę, a nawet o 2/3, jeśli przyjmowały również duże ilości witaminy E i C.
Co warto wiedzieć, aby wybrać odpowiedni preparat?
1. Kupuj preparaty zawierające selen w postaci organicznej, czyli selenometioniny (z selenowanych drożdży lub bez drożdży jako czysta L-selenometionina dla osób mających skłonność do kandydioz) bądź selenocysteiny. Są one naturalne, łatwo przyswajalne i ryzyko ich przedawkowania jest niewielkie.
2. Przyjmuj selen w połączeniu z witaminą E i C w postaci preparatów złożonych lub pojedynczych (podawanych łącznie z selenem), przez co poprawisz jego wchłanianie.
3. Szukaj produktów wysokiej jakości, dla których przeprowadzono dodatkowo standaryzację, szczególnie dla suplementów z selenowanych drożdży. Wybieraj takich producentów, którzy kładą nacisk na standardy GMP oraz żywności organicznej.
4. Unikaj cukrów prostych, które mogą niekorzystnie wpływać na wchłanianie selenu. Zwróć uwagę, czy nie występują one wśród substancji pomocniczych w preparacie, który zażywasz.
5. Bezpieczne zalecane dawki selenu to: 60-70 μg dziennie.
Niezależnie od suplementacji selenu, wzbogać swoją codzienną dietę w produkty takie jak: rośliny strączkowe, zboża, ryby i owoce morza, żółtka jaj, podroby oraz cebulę i czosnek. Są one naturalnym źródłem selenu.
Na zdrowie!
Autorzy: Jean-Marc Dupuis, Eric Müller, Aldona Adamska-Szewczyk
Artykuł sponsorowany. Redakcja portalu allecco.pl nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach sponsorowanych.
