Osteoporoza to choroba, w której dochodzi do postępującego ubytku masy kostnej i zwiększonego ryzykiem złamań zwłaszcza dotyczących kości kręgosłupa, kości przedramienia i szyjki kości udowej. Osteoporozę możemy podzielić na pierwotną i wtórną.
Osteoporoza pierwotna to osteoporoza następująca wraz z wiekiem i najczęściej występuje pomiędzy 70, a 75 rokiem życia i spowodowana jest ograniczonym wchłanianiem się wapnia i w związku z tym osłabieniem kości lub występującą występującą u kobiet po menopauzie między 55, a 65 rokiem życia spowodowaną spadkiem stężenia estrogenów.
Osteoporoza wtórna powstaje przy zaburzeniach hormonalnych np. nadczynności tarczycy, endometriozie, cukrzycy, niewydolności nerek, hemofilii, chorobach układu pokarmowego, obturacyjnej chorobie płuc. Również przewlekłe przyjmowanie leków takich jak: leki przeciwpadaczkowe, antykoagulanty, heparyna, leki przeciwnowotworowe, glikokortykosteroidy przyczynia się do powstawania osteoporozy wtórnej. Wśród czynników ogólnych zwiększających ryzyko wystąpienia osteoporozy mogą być również picie alkoholu, palenie papierosów oraz nieprawidłowa dieta zawierająca zbyt małe ilości białka i wapnia.
Pierwszymi objawami nadchodzącej choroby są bóle kości oraz częste złamania pod wpływem niewielkiego urazu. Leczenie osteoporozy polega przede wszystkim na zapobieganiu złamaniom w postaci zamiany diety, odpowiedniej suplementacji diety oraz regularnego przyjmowania leków w zależności od stopnia zaawansowania choroby. Właściwa dieta to dieta bogata w wapń, którego najbogatszym źródłem jest mleko i jego przetwory, natomiast należy unikać pokarmów ograniczających wchłanianie wapnia np. szpinaku czy otrębów pszennych. Dieta powinna także zawierać optymalne ilości białka , które odpowiada za gospodarkę wapniową.
Niedobór białka w diecie powoduje ubytek masy kostnej i siły mięśniowej, co może skutkować zwiększonym ryzykiem upadku i w jego wyniku złamań. Oprócz diety warto wspomóc się regularnym przyjmowanie preparatów z wapniem i witaminą D3 np. Calcium Osteo D3+, Calcenato, Calperos, Doppelhertz Mocne kości, Ostercal. Preparaty te wzmacniają strukturę kości oraz pobudzają tworzenie tkanki kostnej, przez co zapobiegają osteoporozie lub opóźniają jej powstawanie. Osteoporoza pierwotna jest chorobą nieuleczalną można jedynie hamować rozwój choroby i jest to bardzo ważne ponieważ złamania będące wynikiem osteoporozy wiążą się z dużą śmiertelnością i pogorszeniem komfortu życia. Nawet co piąta osoba po złamaniu kości szyjki udowej umiera natomiast co druga nie odzyskuje sprawności ruchowej po urazie. Jeżeli choroba jest zaawansowana należy udać się do lekarza w celu rozpoczęcia leczenia lekami z grupy bisfosfonianów zmniejszających utratę tkanki kostnej, ranelinian strontu zmniejszający utratę tkanki kostnej oraz pobudzający ich odbudowę, teryparatyd pobudzający odbudowę kości i zwiększający stężenie wapnia we krwi oraz innych indywidualnie dobranych do pacjenta. Zalecana jest także rehabilitacja w celu poprawy sprawności ruchowej oraz utrzymywania równowagi i umiejętności upadania w taki sposób, aby zminimalizować ryzyko złamania. Należy również odpowiednio dobierać obuwie oraz unikać przemieszczania się po śliskich i niestabilnych powierzchniach.
mgr farm. Olga Piwko
